Δημοσιεύματα εφημερίδων
ΕΒΔΟΜΗ
Σε μια αξιοθαύμαστη εκδήλωση προβολής και προαγωγής του πνεύματος, από την ΕΥΚΛΕΙΔΕΙΑ Δημοτική Βιβλιοθήκη Μεγάρων, πρόεδρος της οποίας είναι άνθρωπος του πνεύματος και της τέχνης - ο Κων/νος Χατζηδημητρίου, παρουσιάστηκε από γνωστούς διανοούμενους, το εξαίρετο φιλοσοφικό πόνημα της Διδάκτορος της Φιλοσοφίας Χριστίνας Νικηταρά, «Για τη σιωπή. .. για την Αγάπη».
Απ' όλους τους ομιλητές, το βιβλίο χαρακτηρίστηκε σαν ένα «ποίημα» φιλοσοφικής σκέψης και λεκτικής έκφρασης.
Ο Βασίλης Φίλιας είπε μεταξύ
άλλων! «Δεν θα πω αυτό που είπε
ο κ. Βενετσάνος, ότι βρίσκεται
ιδεολογικά στον αντίποδα με την
ιδεαλιστική δηλαδή προσέγγιση. Αλλά θέλω να σας υπενθυμίσω ότι εγώ είμαι κοινωνιολόγος, οικονομολόγος, συνεπώς δεν είμαι φιλόσοφος.
Για μένα το πρόβλημα της γέννησηςτων ιδεών είναι ένα πρόβλημα που πρέπει να το αντιμετωπίσω από την πλευρά της σχέσης των ιδεών με την πραγματικότητα. Πώς η πραγματικότητα γεννάει τις ιδέες και πώς οι ιδέες την πραγματικότητα. Αυτή είναι μια πραγματιστική προσέγγιση. Αυτό που περιγράφει λοιπόν η κ. Νικη-ταρά στο βιβλίο της, που περιγράφει αν θέλετε τον κόσμο της σιωπής, είναι ανθρώπινη μοίρα, προκύπτει διότι έτσι είναι ο άνθρωπος αν θέλετε, ή διότι περάσαμε και περνάμε ένα στάδιο φο-βερής κατολίσθησης, ένα στάδιο ανατροπής γενικότατης που το επεσήμανε, αν θέλετε, ο άθεος Νίτσε, ο οποίος ήταν ο πρώτος που μίλησε για κατολίσθηση όλων των αξιών,
....Μπήκαμε σε μια εποχή και οδηγούμαστε σε μια κατάσταση όπου ειδικευμένοι τεχνοκράτες χωρίς πνεύμα, και άνθρωποι της ηδονής, χωρίς ψυχή να κυβερνούν τον κόσμο.
Το ερώτημα λοιπόν που τίθεται είναι το εξής: γιατί και πώς έγινε αυτό;
Στην έδρα, η ομάδα παρουσίασης (panel) μαζί με τη συγγραφέα, ο βουλευτής και πρώην Υπουργός Τηλέμαχος Χυτήρης, ο επίσης βουλευτής και τ. Υπουργός Στέλιος Παπαθεμελής, ο εκδότης-δημοσιογράφος Κώστας Βενετσάνος, ο καθηγητής και πρ. πρύτανης Βασίλης Φίλιας, μίλησαν με την ιδιότητα του πνευματικού ανθρώπου για το βιβλίο, και τη θεματολογία του, μπροστά σ' ένα εκλεκτό ακροατήριο μεταξύ των οποίων διακρίναμε, το βουλευτή Ηλία Παπαηλία, το Νομάρχης Δυτ. Αττικής, το Δήμαρχο Μεγαραίων Χρυσ. Σύρκο και άλλους Δημάρχους και τοπικούς παράγοντες, τον Διευθυντή της Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης του Υπουργείου, καθηγητές κλπ.
Αποσπασματικά, ο Τηλ. Χυτήρης, μεταξύ άλλωνείπε: «Η σιωπή, τις περισσότερες φορές λέει περισσότερα απ' ότι λεν τα λόγια. Αυτό που νιώθουμε είναι πολύ υψηλότερο απ' αυτό που μπορούμε να εκφράσουμε με λόγια και με λέξεις.
Η Αγάπη: είναι προϋπόθεση της ίδιας της ζωής η αγάπη. Δεν πρέπει επομένως να κλεινόμαστε μέσα σε θέματα τα οποία νομίζουμε ότι τα έχουμε κατακτήσει. Το πνεύμα είναι πάντα ανοιχτό. Οι
σκέψεις είναι πάντα ανοιχτές. Τόσο τα βιβλία όσο και από τις υπόλοιπες εμπειρίες της ζωής μας, έχουν μεγάλη σημασία διότι μας κάνουν πιο σοφούς, πιο αληθινούς και επομένως καλύτερους. Και αυτό το προσφέρει το βιβλίο το οποίο
Εκλεισε η συγγραφέας Χρ. Νικηταρά με μια θαυμάσια «διάλεξη», θα λέγαμε, αντικατόπτρισμα των ιδεών και των ανησυ-χιών που εκφράζονται στο βιβλίο της. Δυο - τρία, μικρά αποσπάσματα δημοσιεύουμε, φτωχό δείγμα των φιλοσοφικών πτυχώσεων, ανησυχιών και διεισδύσεων της Χριστίνας Νικηταρά: «Η παγκοσμιοποίηση συνδέθηκε σε όλο τον κόσμο με μια σαφή υποχώρηση των ανθρωπιστικών αξιών, με μια υποβάθμιση του παιδευτικού και διεκδικητικού ρόλου των διανοουμένων, καθώς και με μια αισθητική αποδοχή των μαζικών στερεοτύπων της παγκοσμιοποιημένης κοινωνίας, του εύκολου κέρδους και του αισθησιασμού . Μια νέα πολιτική για τον άνθρωπο, η πολιτική της παγκοσμιοποίησης είναι σε εξέλιξη. Μια πολιτική από αυτόν, γι' αυτόν, χωρίς αυτόν. Πού είναι ο άνθρωπος; Τι είναι ο άνθρωπος; Μια απέραντη σιωπή σκέπασε τον άνθρωπο.
Ανακαλείται στη μνήμη μας η εικόνα του πλατωνικού σπηλαίου.
...Στον αιώνα μας η τεράστια οικολογική και ηθική καταστροφή βύθισαν τη γη στις ανατροπές της οικολογικής και ηθικής ισορροπίας αποδεσμεύοντας φόβο και θάνατο. Η γη είναι ένα σκοτεινό σπήλαιο μέσα στο οποίο βρίσκεται, αλυσοδεμένος ο άνθρωπος. Σκέψη, συνείδηση, αισθήσεις και βούληση άγονται άτακτα με τη φορά της σύμπτωσης του τυχαίου και του κατα-στροφικού.
Ωστόσο απέναντι στη μεταβλητότητα των πραγμάτων και στην κυριαρχία των αισθήσεων στέκεται η παιδεία. Η παιδεία ως περιεχόμενο και υπόσχεση πολιτισμού με την συνειδητή εμπλοκή όλων των συνισταμένων κοινωνικών δυνάμεων είναι το κοινωνικό πολιτικό αντίβαρο της παρακμής».
διαβάζουμε, αρκεί να το πάρουμε ακριβώς σαν αφορμή. Διότι και η φιλοσοφία και η τέχνη και η ποίηση είναι αφορμές για να μπορέσουμε κι εμείς με τη δικιά μας συμμετοχή, με τη δικιά μας σκέψη να προχωρήσουμε παρακάτω τα πράγματα. Αυτό μας ζητά το συγκεκριμένο βιβλίο».
Ο Στέλιος Παπαθεμελής:«Το βιβλίο της κ. Νικηταρά είναι ένα βιβλίο με δόκιμα φιλοσοφίας, γραμμένο, θα έλεγα χρησιμοποιώντας τη σωστή φράση του Ν. Εγγονόπουλου, «εν ανθηρώ έλληνι λόγω». Αυτός που θα ήθελε πραγματικά να διαβάσει ένα κείμενο γραμμένο σε άψογα ελληνικά, θα άξιζε να προτιμήσει το παρουσιαζόμενο βιβλίο. Η συγγραφέας αναφέρεται όπως ειπώθηκε στη σιωπή και την αγάπη, αναφέρεται στα υπαρκτικά ερωτήματα του ανθρώπου στο «φως» και το λόγο, στη σιωπή ως «εμβατήρια» της ζωής και του θανάτου. Μιλάει για το φως και τη σχέση του με το λόγο. Εν αρχή ην ο λόγος και ο λόγος είναι προς το Θεό και Θεός είναι ο λόγος και το φως. Αυτό το φως το οποίο η ορθόδοξη υμνολογία της εκκλησίας το χρησιμοποιεί με μια εξαιρετική ικανότητα.
Ο μεγαλύτερος ποιητής της χριστιανοσύνης είναι ο ταπεινός Ρωμανός Μελωδός: φως φέρει, φως πέμπει, φως εστί.
Η κ. Νικηταρά έχει ασχοληθεί με τους πατέρες της εκκλησίας και τη σχέση τους με την κλασσική σκέψη και την εκκλησιαστική εκείνη ζεύξη της κλασσικής μας γραμματείας με τη χριστιανική αποκάλυψη».
Ακολούθησε ο Κώστας Βενετσάνος, ενώ σταενδιάμεσα διαβάζονταν μικρά τμήματα από το βιβλίο. Ο Κ. Βενετσά-νος είπε μεταξύ άλλων: «Θα δανειστώ μια φράση της Χρ. Νικηταρά για την «συνείδηση», για να χαρακτηρίσω την ίδια: «Δεν επαναλαμβάνει λόγους γνωστούς. Πορεύεται αδιάλειπτα στα μονοπάτια του νεοσύστατου λόγου της». Φιλοσοφία και ποίηση αποπνέει ο λόγος της.
Λόγος μεστός, συνεκτικός και ταυτόχρονα ποιητικός, «δαντελωτός», περικαλλής, περίτεχνος και περίπλοκος, όπως ο νάρκισσος αλλά και εύοσμος σαν τον υάκινθο.
«Το έργο αυτό της Χριστίνας Νικηταρά δεν είναι ένα συνηθισμένο δοκίμιο της φιλοσοφίας. ....Είναι ένα βιβλίο συμπυκνωμένο σε νοήματα και δομή που προβληματίζει από την
αρχή κιόλας τον αναγνώστη.
Κάθε φράση της είναι τροφή για σκέψη». Κι αφού έκανε ένα «πέρασμα» αναφοράς στα άλλα κεφάλαια κατέληξε:
«Αφήνω κι άλλα πριν και μετά κεφάλαια - φιλοσοφικά αναπετά-σματα του ανήσυχου πνεύματος της Χρ. Νικηταρά, για να 'ρθω στο κεφάλαιο που περικλείει το δεύτερο μέρος του τίτλου του βιβλιου: «Για τη Σιωπή... Για τηνΑγάπη...»
Στον αντίποδα της «σιωπής» είναι η «αγάπη».
Η σιωπή είναι θάνατος όχι μόνον βιολογικός. Είναι θάνατος του πνεύματος, της ψυχής του Λόγου.
Η Αγάπη είναι η ζωή. Η ζωή των ανθρώπων, των όντων των κοινωνιών, του Σύμπαντος». Μετά δε από μια εκτενή αναφορά στο νόημα της αγάπης που εδράστηκε στο περιεχόμενο της συγγραφέως. Συνέχισε: «Θέλοντας να τονίσει την αναγκαιότητα της ολοκλήρωσης, στη συνένωση των κοινωνικών μονάδων, ορίζοντας συνάμα και την προϋπόθεση της αδιατάρακτης συνένωσης, την αγάπη και την απορρέουσα αλλά και ορίζουσα ως εσωτερικό της περιεχόμενο, την ισότητα, λέει: Η ευτυχία του ανθρώπου ταυτίστηκε με την ευτυχισμένη συμβίωση και διαταράχθηκε από την απώλεια της εξίσωσης των μελών, τη διατάραξη της ισορροπίας της συμβατικής σχέσης του.
